برای عملکرد صحیح و تضمین ایمنی سیستم‌های الکترونیکی باید از سیم و کابل‌های مناسب و استاندارد استفاده کنید. در صورت بی‌توجهی به فاکتورهای مهم در خرید سیم و کابل ممکن است با مشکلاتی مانند نقص در عملکرد، اتصالی و حتی آتش‌سوزی تجهیزات الکترونیکی مواجه شوید. از آنجایی که هنگام خرید سیم‌ها و کابل‌ها، گزینه‌های مختلفی به شما پیشنهاد می‌شود، بهتر است با نکات مهم در انتخاب این اتصالات برقی آشنا شوید. به این شکل می‌توانید از سلامت وسایل الکترونیکی و افزایش طول عمر استفاده از آن، اطمینان حاصل کنید. با توجه به اهمیت این موضوع در جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی ناشی از استفاده سیم و کابل‌های نامناسب، توصیه می‌شود با راهنمای خریدار سیم و کابل که در ادامه به‌طور کامل به بررسی آن می‌پردازیم، همراه باشید.
چرا خرید محصول مناسب مهم است؟
پیش از بررسی نکات مهم و قابل‌توجه در خرید این محصول، بهتر است نگاهی به ضرورت و اهمیت خرید کابل‌ها و سیم‌های استاندارد و مناسب با کاربری موردنظرتان بیندازیم. همان‌طور که می‌دانید، سیم و کابل از کاربردی‌ترین تجهیزات الکترونیکی است که وظیفه اصلی آن، انتقال جریان الکتریکی است؛ بنابراین باید از ایمنی و کیفیت بالایی برخوردار باشد. خطراتی و مشکلاتی که با استفاده از سیم و کابل نامناسب رخ می‌دهد، شامل این موارد است:
اتصالی برق
زمانی که جریان الکتریکی به دلایل مختلف از مسیر خود خارج می‌شود، شاهد اتصالی برق هستیم. این اتفاق با توجه به شدت و موقعیت، ممکن است به خطراتی مانند برق‌گرفتگی، آسیب به تجهیزات برقی و همچنین آتش‌سوزی منجر شود.
آسیب به سلامت افراد
استفاده از سیم و کابل‌های غیراستاندارد و نامناسب با خطر برق‌گرفتگی کاربران و ایجاد صدمات خفیف تا جدی(حتی مرگ) به سلامت آن‌ها، همراه است.
آسیب به تجهیزات برقی
از دیگر رایج‌ترین مشکلات ناشی از خرید نامناسب، می‌توان به آسیب تجهیزات برقی اشاره کرد. بدون شک، خرابی وسایل برقی و اقدام برای تعمیر و در برخی موارد جایگزینی آن‌ها، با هزینه‌های زیادی همراه است. بنابراین برای کاهش هزینه‌ها و اطمینان از سلامت وسایل برقی باید استفاده از سیم و کابل استاندارد را جدی بگیرید.
آتش سوزی
آتش سوزی از مشکلات جدی و غیرقابل جبرانی است که احتمال بروز آن در نتیجه استفاده از سیم و کابل نامناسب زیاد است. متاسفانه این اتفاق با خسارت مالی و جانی همراه است؛ بنابراین برای محافظت از ایمنی و سلامت اعضای خانواده‌تان و همچنین حفظ سلامت تجهیزات برقی، نکات خرید سیم‌ها و کابل‌های استاندارد را به‌خاطر بسپارید.
در انتخاب سیم و کابل به چه فاکتورهایی توجه کنیم؟
حالا که با ضرورت استفاده از سیم و کابل استاندارد آشنا شدید، نوبت آن رسیده است که راهنمای خریدار سیم و کابل را بدانید. از آنجایی که این تجهیزات پرکاربرد در سایزها، انواع و ساختار فیزیکی متفاوتی تولید می‌شوند، توانایی عبور جریان الکتریکی نیز در هرکدام از آن‌ها متفاوت است. این درحالی است که برای هر وسیله برقی، ولتاژ مشخصی، تعیین شده است که باید سیم و کابل انتخابی شما نیز با این توانایی و ویژگی، همخوانی داشته باشید. علاوه بر این موضوع، کیفیت، استاندارد و جنس سیم و کابل نیز کارایی آن را تعیین می‌کند. در صورتی که هنگام خرید این فاکتورها را بررسی کنید، می‌توانید با خیال آسوده از تجهیزات برقی‌تان با حفظ سلامت و طول عمر آن‌ها، استفاده کنید:
بررسی نوع کاربرد سیم و کابل
مهم‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات برقی که در انواع وسایل خانگی، تاسیسات برقی، ساختمان‌ها و همچنین صنایع مختلف حضور پررنگ دارند، سیم و کابل است؛ بنابراین می‌توان کاربردهای متفاوتی برای آن تعریف کرد. به‌عنوان مثال، نمی‌توان برای تجهیزات صنعتی و وسایل برقی از سیم و کابل مشابه استفاده کرد؛ چراکه انتقال جریان برق در این دو کاربرد، تفاوت چشم‌گیری دارد.
در اولین قدم هنگام خرید باید به نوع کاربردی که مدنظر دارید توجه کنید و درکنار آن نیز میزان جریان عبوری، ضوابط ایمنی و شرایط محیطی را درنظر بگیرید.
بررسی جنس هادی سیم و کابل
در نکات خرید سیم‌ها و کابل‌های مناسب باید به جنس هادی آن‌ها دقت کنید؛ این در صورتی است که جنس هادی این تجهیزات برقی از دو نوع فلز آلومینیوم و مس است. از آنجایی که هرکدام از این فلزات با ویژگی‌ها، مزایا و معایب منحصربه‌فرد شناخته می‌شوند باید در انتخاب نوع هادی سیم و کابل آن‌ها را از نظر محل نصب، نوع کاربرد و دیگر فاکتورها بررسی کنید و موارد زیر را به خاطر بسپارید:
ویژگی‌ها و مشخصات هادی سیم و کابل از جنس مس:
- مس از فلزاتی است که دارای رسانایی الکتریکی بالایی است.
- این فلز، انعطاف‌پذیری بالایی دارد.
- سیم‌های مسی با ویژگی مقاومت عالی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، شناسایی می‌شوند.
- وزن آن نسبت به آلومینیوم سنگین‌تر است.
- قیمت آن نسبت به آلومینیوم بیشتر است.
ویژگی‌ها و مشخصات هادی سیم و کابل از جنس آلومینیوم:
- رسانایی الکتریکی آن در حد قابل قبولی است.
- وزن و قیمت آن نسبت به مس کمتر است.
- انعطاف‌پذیری متوسطی دارد.
- مقاومت متوسطی نسبت به آسیب‌های محیطی به‌ویژه زنگ‌زدگی و خوردگی دارد.
نکات کلیدی در انتخاب جنس هادی سیم و کابل:
- سیم و کابل‌های انتخابی برای مصارف صنعتی و خانگی باید انعطاف‌پذیری بالایی داشته باشند؛ بنابراین نوع هادی سیم و کابل با فلز مس را در الویت قرار دهید.
- وزن و قیمت پایین، دو فاکتور مهم در انتخاب کابل برق فشار قوی محسوب می‌شوند؛ بنابراین برای این نوع مصرف، هادی آلومینیومی را درنظر داشته باشید.
- در برخی موارد می‌توانید هادی‌های آلیاژی را با توجه به راهنمای خریدار انتخاب کنید.
بررسی سطح مقطع سیم و کابل
از دیگر مهم‌ترین نکات خرید، بررسی سطح مقطع آن ازنظر پارامترهای مختلف است. سطح مقطع و سایز سیم و کابل‌ها را باید با درنظر گرفتن فاکتورهایی چون میزان جریان عبوری، نوع کاربرد، شرایط محیطی و مسافت موردنظر، انتخاب کنید. سطح مقطع ازجمله ویژگی‌های مهمی است که میزان رسانایی سیم و کابل و توانایی آن‌ها ازنظر عبور جریان الکتریکی را نشان می‌دهد. به این شکل که هر چه سطح مقطع سیم و کابل بیشتر باشد، توان عبور جریان الکتریکی نیز در آن‌ها بیشتر است.
برای انتخاب سایز مناسب سیم و کابل می‌توانید از روش‌هایی مانند نرم‌افزارهای تخصصی، فرمول‌های محاسباتی و جداول استاندارد کمک بگیرید. اهمیت بررسی سطح مقطع و سایز مناسب در خرید تا جایی است از بروز برخی مشکلات احتمالی جلوگیری می‌کند، ازجمله:
- افت ولتاژ
- گرم شدن بیش‌از‌حد
- آتش‌سوزی
بررسی ولتاژ نامی سیم و کابل
فاکتور مهم دیگری به‌نام ولتاژ نامی وجود دارد که نباید از بررسی آن هنگام انتخاب سیم و کابل مناسب غافل شوید. ولتاژ نامی درواقع ولتاژ حداکثری برای کار کردن مداوم سیم و کابل در شرایط عادی و بدون بروز آسیب و مشکل، است. بررسی مقدار ولتاژ نامی کار ساده‌ای است؛ چراکه رقم آن روی عایق سیم‌ها و کابل‌ها درج شده است. فقط کافی است با توجه به نوع کاربردی که مدنظر دارید، ولتاژ نامی مناسب و کارآمد را درنظر بگیرید.
بررسی جنس عایق سیم و کابل
یک لایه برروی هادی سیم و کابل قرار دارد که از نشت جریان الکتریکی و تماس برق با افراد و اشیا جلوگیری می‌کند. جنس این عایق از مواد مختلفی است که در تعیین کیفیت و ایمنی این وسیله الکتریکی نقش مهمی دارد. در انتخاب جنس مناسب عایق سیم و کابل باید عواملی چون شرایط محیطی، ولتاژ کابل و نوع کاربرد را درنظر داشته باشید. از آنجایی جنس عایق به‌طور مستقیم با طول عمر استفاده از سیم و کابل و ایمنی آن در ارتباط است، باید این فاکتور مهم را هنگام خرید به‌خوبی بررسی کنید. برخی از رایج‌ترین جنس عایق سیم و کابل که کیفیت و ایمنی ایده‌آلی را ارائه می‌کنند، به شرح زیر است:
عایق پی وی سی(پلی وینیل کلراید):
- قیمت مناسبی دارد.
- مقاومت و انعطاف‌پذیری این نوع عایق بسیار بالا است.
- حضور پررنگی در مصارف عمومی و سیم‌کشی ساختمان‌ها دارد.
عایق‌های XLPE و نئوپرن:
- برای شرایط محیطی سخت‌تر و ولتاژهای بالاتر مناسب هستند.
- در برابر شرایط محیطی سخت مانند رطوبت، دمای بالا و قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی، مقاومت خوبی دارند.
بررسی قیمت سیم و کابل
درکنار نکات مهم در راهنمای خریدار سیم و کابل، فاکتور دیگری به‌نام قیمت وجود دارد که از اهمیت زیادی در بین مصرف‌کنندگان برخوردار است. افرادی که به‌دنبال خرید کابل‌های ارزان و اقتصادی هستند، باید این نکته را درنظر داشته باشند که مهم‌ترین فاکتور در خرید، کیفیت و کارایی آن است. این درحالی است که به‌دلیل مصرفی بودن سیم و کابل، کیفیت تضمین‌کننده طول عمر استفاده از آن و جلوگیری از هزینه‌های اضافی ناشی از تعمیر و خرید مجدد این محصول، محسوب می‌شود.
لازم به ذکر است که اکثر کابل‌های ارزان‌قیمت موجود در بازار دارای هادی از جنس آلومینیوم‌های قهوه‌ای هستند که کیفیت پایینی دارد. همچنین در برخی موارد شاهد عایق‌هایی از جنس پلاستیک‌های بازیافتی در سیم و کابل‌های ارزان‌قیمت هستیم. درست است که قیمت از فاکتورهای مهم در نکات خرید انواع سیم و کابل به‌شمار می‌رود، اما بهتر است این پارامتر را در تناسب با کیفیت و برند درنظر بگیرید و روی خرید سیم‌ها و کابل‌های مرغوب و استاندارد سرمایه‌گذاری کنید.
نکات مهم در راهنمای خرید
درکنار فاکتورها و عوامل مهم در انتخاب سیم و کابل مناسب، بهتر است این نکات کلیدی را نیز به‌منظور خرید محصولی باکیفیت و ایمن، به‌خاطر بسپارید:
- پیش از هر اقدامی در خرید انواع سیم و کابل، از راهنمایی و مشورت یک متخصص برق بهره‌مند شوید.
- خرید این محصول را از فروشگاه‌های معتبر و خوش‌آوازه انجام دهید.
- علامت استاندارد و دیگر مشخصات درج شده روی سیم و کابل را به‌خوبی بررسی کنید و با کارایی موردنظرتان تطبیق دهید.
- هنگام خرید حتما به سراغ محصولات مرغوب، ایمن، باکیفیت و تولید شده توسط برندهای معتبر بروید.
- بررسی دوره‌ای سیم و کابل‌ها را جدی بگیرید و در صورت مشاهد کوچکترین علامت آسیب و نقص برای تعویض آن اقدام کنید.
- جنس هادی، برند، نوع کاربرد، جنس عایق، سطح ولتاژ، استاندارد و قیمت سیم و کابل را با دقت و درکنار هم بررسی کنید.
- در صورتی که ایمنی سیستم و وسایل الکتریکی موردنظرتان، اهمیت زیادی دارد، برای انتخاب مناسب‌ترین محصول از راهنمایی متخصص برق و ابزارهای محاسبات فنی استفاده کنید.
فاکتورهای مهم در انتخاب جنس هادی سیم و کابل
همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، جنس هادی سیم و کابل از اصلی‌ترین پارامترها در راهنمای خریدار سیم و کابل محسوب می‌شود که هنگام بررسی آن باید این نکات را درنظر داشته باشید:
- هادی‌های ازجنس مس برای مصارف تجاری و خانگی ایده‌آل هستند و هادی‌های ازجنس آلومینیومی برای کاربری‌های ساختمانی و صنعتی انتخاب می‌شوند.
- سیم و کابل‌های با هادی از جنس مس دارای استحکام کششی بیشتری نسبت به سیم و کابل‌ها آلومینیومی هستند.
- اگر انعطاف‌پذیری سیم و کابل از فاکتورهای مهم موردنظرتان به‌شمار می‌رود، سیم‌های مسی را انتخاب کنید.
سخن پایانی
سیم و کابل از پرکاربردترین و پرمصرف‌ترین تجهیزات الکتریکی است که در انواع مختلف و با کیفیت‌ها و کارایی‌های متفاوت در بازار حضور دارند. در خرید باید فاکتورهای زیادی را بررسی کنید تا به این شکل سلامت وسایل برقی و اعضای خانواده‌تان را تضمین کنید. آشنایی با اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین نکات خرید این محصول به شما در انتخاب سیم و کابل مناسب با توجه به کارایی که مدنظرتان است، کمک می‌کند. توصیه می‌شود برای تجربه خریدی مناسب و کارآمد، راهنمای خریدار سیم و کابل که پیش‌تر به‌طور مفصل به آن پرداختیم، را به‌خاطر بسپارید.